The Newah to complete its first year blogging in Nepal Bhasa – What next?

Jwojalapa/Hello to all our pasapin! (LAST UPDATED on 3 Dec. 08)

Thanks to your active support of great responses through comments, news and views, articles, poems etc. we are pleased to announce that we are going to complete our first year blogging in Nepal Bhasa on 1129 Pohela Ga 6 (16th January 2009). We are also grateful to our thousands of silent reader pasapin, without whose support we couldn’t have come this long, blogging in Nepal Bhasa linking our Newah pasapin all over the world.

Many of our readers responded in Nepal Bhasa. They were great efforts despite most of us have had no formal education in our own mother tongue and off course strong challenges to those who barred us from getting educated in our own mother tongue, our basic right and opportunity looted in our own native land – a never forgivable crime to the indigenous Newah people of Nepal Mandala.

But by using Nepal Bhasa in our blog, despite some difficulties, we have proved that the Newah, our culture and language can not be so easily wiped out until there is a bunch of progressive Newahs living in this world be they at home or abroad. As the World’s only blog in Nepal Bhasa, we are completing a full year of blogging on 1129 Pohela Ga 6 (16th January 2009), send us what you have felt about The Newah or anything else including news, views, poem, video reporting and interviews to share with us. We will post them on the new website we are planning or on a special publication to be printed to celebrate our 1st year of झी The Newah! More in Nepal Bhasa.

झी The Newah यात दच्छि केनीगु।
नेसं ११२९ थिंला थ्व५(पञ्चमी) बुधवाः

The Newah ज्याकुठि- हलिमे छगुहे जक नेपाल भासया ब्लग झी The Newah यातः नेस ११२९ पोहेँला गा६ (षष्ठी) कुन्हु दच्छि केनीगु जुल। दच्छि धइगु १२(झिंनि)ला। १२(झिंनि)ला धइगु ३६५(स्वसःव खुईन्या) न्हु। अले ३६५ (स्वसःव खुईन्या)न्हु धइगु ८७६०(चेःरो,न्हेःसः व खुइ)धउ। अले, मिनिट् व सेकण्डँ निनाँ स्वयेबलेला ५,२५,६००(न्यालाख् नीन्यारो व खुसः)मिनिट्; ३,१५,३६०००(स्वकोटि, झिंन्यालाख व स्वीखुरो) सेकेण्ड् थ्यँवः। थुलिमछि सेकेण्ड् छिकपिसँ झी The Newah यातः माया यानादिल।

झीगु भासँ मिनिट् व सेकेण्ड् यात मिनेट् व सेकेन् धाइगु सिबे मेगु छु धाइ जिँ मसिल। थुकीँ छु सीदु धाःसा झीगु भास गुलि छेलेमागु उलि छेलेमफूगुलिँ, नत आपासिनं काचाक्क छुँ धायेफु, न न्हूँगु खँग्वयात नेपाल भासे थःगुहे रूप बीफु? थुकीया हुनि झीगु माँभासँ आखः ब्वने मदूगु। मदूगु मखु, मदेकूगु जुयाच्वन। २४० (निसः व पी)दँया दुने आक्रमणकारि शाहवंसया शासन् याःपिँ दथुईनं, आपासिनँ नेपाल भास ल्हागु जक मखु, सफू च्वःपिँहे दु। बुंगद्यः (लोकनाथ) नेपाले बिज्याकुगु खँ न्ह्यथनातःगु “सिनाज्या” धइगु म्येसफू च्वःम्ह जुजु रणबहादुर शाह (सन् १७७७-१८०५), नेःपित्याना निर्बल जुया च्वम्ह धुँयात महासत्व बोधिसत्वँ, थःगु ला धेना नकूगु खँयात प्याखँ सफुली न्ह्यथँम्हँ जुजु राजेन्द्र विक्रम् शाह (सन् १८१६-१८४७), अले भिमसेन् थापाया किजा, भजन् म्ये च्वया नाँजाम्ह रणबीर सिं थापा (सन् १७९०-) थेँ जाःपिँ खस जातिया शासकतेसँहे नेपाल भासया सफूत च्वया थकूगु दु धाःसा, झीगु माँ भास नेपाल भासँ आखः ब्वनेगु मदूगु मखुसे, मदेका छोगु धका स्पस्ट याः।

व गथे धाःसा, सन् १८४६ (झिंच्यासः व पीखु) दे, जंग बहादुर राणाँ यागु कोट पर्वँ निसेँ सुरु जूगु राणा सासन (सन् १८४६-१९५०) निसेँ, नेपाल भास साहित्ये योगदान याःपिँ शासकत न्यने मदया वंगु जक मखु, सन् १९०५ साले, नेपाल भास यात नेवारी हेला याना, खस भासयात “नेपाली” धायेगु याना सरकारी भासा धका घोषणा याना, नेपाल भासयात तेलाहःगु खँ लुमनी बलेला ख्वयेला न्हिलेला जू। “माँ” धइगु शीर्षके चिनाखँ च्वल धका झी कविकेशरि चित्तधर हृदयजु यात कुना बिल। उलिजक मखु, महेन्द्रया पालेला “एकदेश एक भाषा” एकाधिकार नीति हया माँ भासँ आखः ब्वनेगु अधिकार जक मखुसे, माँ भास छेलेगु अधिकार हे मदेका बिल। भास, जाति, बुद्ध धर्म धइगु नाँ कालकि हे “पाजुपिनि” थाय् यंकाबीगु। खस भासयात “नेपाली” धया रा्ष्ट्र भास याना सलंस दँ पुलाँगु नेपाःया राष्ट्र भास, नेपाल भासयात निषेध याना बिल। खस जातिया बर्मु, क्षेत्रि बाहेक मेँपिला नेपाःमित मखुथेँ याना बिल। बुद्ध जन्म जूगु देसयात “एक मात्र हिन्दु अधिराज्य” घोषणा याना, भन्ते गुरुपिन्त बुद्धया बाखँ कन धका कुना बिल। बिरेन्द्रया पाले शान्ति स्तूपयात गोलिँ केका ध्वस्त यानाबिल। राणातेगु पालेला भन्तेपिन्तः देसँहे पितना छोगु। झीगु, माँदे, नेपाःयात लाका जक कयाँ मगानाँ, झीगु जाति, भास व धर्मयात समेतँहे याःगु अन्याय् इतिहासँ लोमंकी मखुनि।

अथेसाँ बिचाःयानादिसँ झी नेवाःतेगु, धैर्य, बुद्धि, बल व प्रज्ञा, गुलि दु? नेपाःया आगन्तुक शासकतेसँ, झीतः, झीगु जाति, भास व धर्मयात गुलि तेलाहःसाँ झीसँ वाकुतिनाँसा यायेफूगु योगदान याना हयाच्वंगु दु। थ्व झीगु धैर्य। गुलिसिनँला, बौद्ध धायेगु ग्याना हिन्दु धका केना सरकारे दुने दुहाँवना नेवाःतेगु सः भचासाँ शासकतेगु न्हायेपने तीजक तया ब्यूपिँनं दु। थ्व झीगु बुद्धि। शारीरिककथँ पलमानतनं नेवाःते दथुइ मदूगु मखु, अयेनं झीसँ गबले झीतः स्याःवःपिँ ज्यानमारातेगु बदला मकया। थ्व झीगु बल खः। झीगु, देः, झीगु भास, धर्म संस्कृतियात ज्यान पायेफुपिँ नेवाः जातिया उत्थान जक मखु देसवासी सकसितँहे भीन्केगु इच्छा। थ्व झीगु प्रज्ञा खः। थ्वहे धैर्य, बुद्धि, बल व प्रज्ञा धैगु प्यंगः घःचाया रथ खः, झी नेवाःत सकले न्ह्याःवना च्वंगु। झी The Newah नं थ्व रथयात न्ह्याकायंकेगु कुतः गुलितक सफल जुइ व फुक्क पेंगः घःचा दूगु बुंगद्यःया रथयात हःस्ते हाइँस्तेयाना सालिपिँ दुसाजक न्ह्यावनीथेँ, झी The Newah या कुतःयातनं झी सकसिगु भलसा दुसा जक न्ह्यावने फइ।

खँ ताहाकः जुल न्हि। आः The Newah नँ छुयाये तेना धइगु खँ कने। झीसँ यायेमागु ज्याला यक्वहे दु। झी थकालिपिसँ, नायःतेसँ, दाजुकिजापिसँ देःदुनेनं पिनेनं याना वयाच्वंगु ज्यायात संयोजन (Coordinate) यायेफइगु खःसा, अवैतनिककथँ, ई, मेहेनत बियाच्वँपिन्त तःधंगु हःपाः जुयेफु। उकेँ झीगु उद्देष्यया खँ छतानिता थन छिकपिनि न्ह्यःने प्वंका च्वना।

झी नेवाःत नेपाःमित। नेवाःतनं खः, “नेपाली”तनं खः धाइथेँ निखलः मखु। नेपाल देसया नेपाःमि नागरिकया अखण्ड छथ्वः। नेपाल देसया संरक्षण व उत्थान झीसँहे यायेफु। देसया शासन, प्रशासन ख्येले, बर्मु, क्षेत्रि, आः न्हूँकथँ दुहाँ वया च्वपिँ मधेशि, शेर्पा, गुरुङ वा तामाङ जातियात जक तोतातेगु मखुसे, झीसँनं छुख्यले गुलि यायफु उलिया देन यायेमाः। मखुसा, न्हूँगु नेपाःया शासन, प्रशासननं फुक्कँ इमिगुहे जक जुयांतुँ वनी। न्हूँगु नेपाःया शासनख्येले सुदुहाँ वल? राष्ट्रपति यादव, विदेश मन्त्री यादव, शिक्षा मन्त्रि यादव, भूमिसुधार मन्त्री यादव, उपराष्ट्रपति झा, स्थानीय विकास मन्त्री झा, भौतिक योजना मन्त्री गच्छेधर ईत्यादी मधेशी जातिपिँ। प्रधान मन्त्री दहाल प्रमुख बाज्यापिनिगु खँला ल्हायेमागु मखु, सकसियाँ स्यू, छु गथे जुयाच्वन। अले देःया सुरक्षा सुयागु ल्हाते? बल्ल आइजीपि छम्ह गुरुङ जातिया पाखेँ थाहाँ वल। मेपिँला फुक्क बाज्यापिँहेतिनि।

आः सेना समायोजनाँ जुइगु चेन्जँला पासाङ सेनापति जुइधइगु खँ दु। भचासाँ बाँहेलात धायेगुला दहेदु। अएसाँ नेवाःत देःया सुरक्षाया ख्येलेय ल्हाःतये माःलाकि म्वा धइगु खँला लोमंके जी मखु। च्वसँ धा्यधुन, झी नेवाःत कमपिँ मखू धका। नेपाःया संस्कृति, कलानँ देःयात श्रृंगार यायेफुपिँ झीसँ, भास संस्कृति जक मखुसे नेपाःया शासन, सुरक्षा व आर्थिक विकास ख्येलेनं योगदान बीमाल। उकेँहे नेवाःतेसँ बिचायायेमागु ई थ्यंक वयाच्वंगु खँ लुमंका च्वना।

अले छुयाये माःले? सकल नेपाःमिपिन्तः समानता दइगु संविधान दयेकेगु। जातीय व क्षेत्रीय स्वायत्त शासन दयेकीबले झी गनलाः वनीगु झीतः गुलि भूमिभाग बीगुले सरकारँ धका पिया च्वनेगु मखुसे, झीसँ गुलि भूमिभागया संरक्षण व विकास यासे गुलिबाँलाक्क प्रशासन ख्यले देन यायफुले धइगु खँय् ध्यान बीमाःगु खँ थउँया नेपाल मण्डलवासी, नेपाल मण्डलँ पिने च्वँपिँ, अले विदेसे च्वपिँ नेवाः नेपाःमितेसँ इच्छा याना च्वंगु दु। अथे मखुसा, गणतान्त्रिक नेपाःया नक्साय् नेपाल मण्डल व नेवाःतेगु नाँ इतिहास सफुति जक अंकित जुया सिधया वनेफु। ऊके, दकले न्हापाँ झी सकसिनं न्हुँगु संविधान गथेयाना दयेकेमा बिचायायेनु। झी The Newah ब्लगे छिकपिनिगु बु्द्धि व प्रज्ञा जाःगु विचाः इना दिसँ। चान्हेतक्क च्वनासाँ झी The Newah ब्लगयात निरन्तरता बियांतु च्वने।

अले, झी The Newah यात दच्छि केनीगु दिने, फुसा ब्लगयात वेबसाइटे परिवर्तन यायेगु, विदेसी देवनागरि आखःया पलेसा झीगु नेपाल लिपि आखलँहे अपडेट् यायेतः तातुना च्वनागु दु। थुकियात छिगु पाखेँनं थीथीकथँया योगदान बियादीफु। झी फुक्क The Newah !

छिगु कमेन्ट्स् थन क्वसँ च्वया दिसँ। कमेन्ट् छकः जक च्वयादीसा गाः। अप्लोड्यायेतः छुँ भचा ई कायेफु।