Khasa Language conspiracy in New Nepal not acceptable – US Language policy recommended

Yen (Kathmandu), Nepal Mandala – Despite peoples movements forced Shah dynasty and its yesmen-run Panchayeti rules in Nepal and the country is now ready to write a new Constitution after electing the Constitution Assembly, it is unlikely to have an undiscriminating Constitution written unless the people of Nepal become vigilant of the old one language policy that may rein in the new constitution, opines Binod Syami ‘Ala’. One language, one nation and one religion policy was one main discrimination people of this multi-ethnic Nepal faced in the past and fought against. But Khasa turned Nepali language is going to remain only one “respected” national language even in New Nepal’s Constitution. It should not be accepted in New Nepal. Saymi indicates the English in the US despite it is being the major language of the country is not upheld as an official language and recommends the US policy on “Official” language policy to New Nepal constitution makers. Read more in Nepal Bhasa below. – The Newah

अमेरिकाय् अफिसियल भास धैगु मदु
(न्हूगु नेपालय् भासिक समान अधिकारया सन्दर्भय्)

* देसया गथे अफिसियल् धर्म दइमखु अथेहे देसया अफिसियल भासनं दइमखु।
* राज्यं गुगुँनं जातिया भासयात कामकाजया भास धका लागुयायेगु प्राकृतिक मखु।

– बिनोद सायमि (आल)

न्ह्यःखँ
मनू स्यायेगु हे अपराध खःसा, मनूया गुगुँ जाति न्हंकेगु, सुयागुँ भास मदेका छोयेगु, सुयागुँ तजिलजि विनाश यायेगु, महा अपराध जूवनी। थुजोगु ज्या, अनेक षडयन्त्र याना, ब्यक्ति, पुचः, बल्लागु जातिं, ल्याखय दूगु जातिं बाय् भासिकँ, म्हो ल्याखय् दूगु जातियात याना वयाच्वंगु, झीसं थ्व हलिमे यक्व खना हे च्वना। नेपालय् शाहवंसँ थ्वहे नीति कयातःगु खः, गूगु पंचायत ब्ववस्थाँ “छगू भास, छगू संस्कृति, छगू धर्म, छगू भेष” ला नाराहे यात। न्हूगु नेपालय् हाकनं खस भासयातः “नेपाली भाषा” धका “सरकारी कामकाजया भास” धका न्हूगु नेपाःया संबिधानय् च्वका नेपालय् अझं “भासिक असमानताया पंचायती भाषा नीति” या पहः क्यने त्यंगु दु। झी आदिवासी नेवाः, जनजाति व मधेशीतयेतः यःसां मयःसाँ राज्यँ खस भास क्वचिने हयेत्यंगु दु। इलय् हे थ्व खँ वाःचायेके। नेपालय् नेवाःतयेसँ मेपिन्सं सिबे यक्व हे भासिक आन्दोलन यात, आः हाकनं छक्व नेवाःतयेसँहे निर्णायक भास आन्दोलनय न्ह्यलुवा जुया ज्या याये मालिगु ई वःगु खनेदु।

नेपालय् भासाया असमानता
नेपाल देस बहुजातीय, बहुभाषिक, बहुधार्मिक, बहुसांस्कृतिक विशेषतायुक्तगु देस धका नाले धुंकानँ आःयागु अन्तरिम संविधान २०६३ य् “देवनागरी लिपिमा नेपाली भाषा सरकारी कामकाजको भाषा हुनेछ” धका च्वया न्हूगु नेपालेनँ खस भासँ, झी आदिवासी नेवाः नापँ सकल जनजाति व मधेसीतेतः क्वचिनेगु कुतः याये धुंकूगु संकेत खः। २४० दँ तक नेपालया झी आदिवासी नेवाः, जनजाति मधेशीतेतः खस भासँ सलंसः दँ तक क्वचिंगु कारणं याना थनया जातजातिते थःगु भास बुलुहुँ त्वःता वनेमाल। सत्य खँ थथे खःसाँ, गुम्हंगुम्हसिनँ जातजातितेसँहे थः मस्तेतः माँभास मल्हाकूगु हुनिनँ याना माँभास तना वनाच्वंगु तर्क तयाच्वन। व जकला, “जातजातितेसँ थःमस्तेतः थःगु भास मस्येनेगु जातजातितेगुहे कमजोरी खः। सुयातँ बाय् राज्ययात पाःयानाँ जीला?” धाइपिँहे दु। सुनानँ “छिमिसं छिमि मस्तेतः छिमिगु माँ भाय् स्यनेमते धाःगु मदु थें”। थः मस्तेतः थःगु माँभास मस्यंगु हुनिनं माँभास तनीगु छता हुनि खः। अथेसाँ, राज्यं हे भासय् याःगु भेदभावया हुनिनँ थुज्वगु अवस्था वःगु सत्यतायात ल्वमंकेगु पायछि मजु। गबलय् राज्यया दक्व अंग हे भासिक असमानताया ज्याभः जुयाबिइ, उबलय् जातजातिं त्वाकः जुया चुपिं थःत लाकिगु घाः फयेगु सिबे मेगु उपाय् मदु। मेगु उपाय् धैगु दुसा, भासिक असमानता हे बिरुद्धे झी आदिवासी नेवाः, जातजातिं नं हतियार ल्ह्वनेगु खः। थुकथं संविधानय् हे खस भासयात “नेपाली भाषा” धका, “सरकारी कामकाजया भास” धायेगुहे राज्यँ बाय् गुगुं जाति हे झीतः “छिमिसं थः मस्तेतः छिमिगु मां भाय् स्यनेगु सिबे खय् भाय् स्यनेमाः” धागु जुलनि। मेकथँ धायेमाल धाःसा, नेपाःया दकले तःधंगु भास हे खस भास जुल। ऊकेँ “सकस्यां अनिवार्य कथँ माँया प्वाथँनिसें खय् भाय् सयेका वयेमा” धका धयाच्वंगुजुलनि, थ्वला। २०४६ सालया संविधानय् व हे सरकारी कामकाजया भास, खस भास जूगुया हुनिनंहे जेष्ठ १८ य् येँ महानगर पालिकाय नेपाल भास व धनुषाया राजबिराज नगरपालिकाय् मैथली भास छ्यले मदु धका अदालतं आदेश बिया हःगु घाः सदाँ हिइक स्याना हे च्वंगु हे दु। कन्हे थुकथं हे न्हूगु नेपाःया संविधानय् सरकारी कामकाजया भास, खस भास याना झी सकसितँ हाकनँ लखय् मिखा कंकेगु ज्या याये त्यंगु दु। न्हूगु संविधान कन्हेया नितिँ दयेकेगु खः, न्हूगु नेपाःया नितिं दयेके त्यंगु खः। कन्हेया न्हूगु नेपालय् सुयागु भासँ सुयागु भासयता क्वचिना गथे न्हूगु नेपाः जुइफई? नेपाल भास, तामाङ, गुरुङ, मैथली, भोजपुरी, शेर्पा, इत्यादि मछिँ भासदूगु देसे, खस भास छगू जक भासयात सरकारी कामकाजया भाय् धकाः तक्मा घाकेगु व मेगु भासयात चिधं तायेका लाकामं च्वायेगु न्याःय मखु।

अमेरिकाय् अफिसियल भास मदु
अमेरिका गन ८२ प्रतिशत जनताया माँभास इंग्लिश खः। अले संसारया आपालं देसय् इंग्लिश भासयातः माध्यम भासकथं नाला कया तःगु दु। अथे जुसां अमेरिकाये, इंग्लिश भास सरकारि कामकाजया भाय् मखु। अथे धका अमेरिकाय् इंग्लिशयातः इज्जत मदूगु मखु, अमेरिकाय् इंग्लिश भासया आवश्यकता व इज्जत तसकं तःधं। खँ थुलिहे खःकि, अमेरिकाय् अफिसियल भास धइगु वर्गीकरण हे मदु। थननं स्वयादिसँ। http://en.wikipedia.org/wiki/Languages_of_the_United_States अमेरिकाय् इंग्लिश अफिसियल भास मखुसाँ, न्ह्याथासँ इंग्लिश भास छ्यलाच्वंगु दु। पाःगु थुलि खःकि राज्यपाखें संविधानय् भासया नामय् भेदभाव यानातःगु मदु।

भारतय् अफिसियल भाय् हिन्दि याःगु कारणं जूगु संघर्ष
भारतय् अफिसियल भाय् हिन्दि व इंग्लिश याना तःगु दु। भारतय् थःथःगु प्रान्तय् थःथःगु अफिसियल भाय् दु। गथेकि खस भास “नेपाली भास” कथँ सिक्किम, वेष्ट बंगाल, व आसामया अफिसियल भास खः। तामिलनादु प्रान्तय् तामिल मुक्कं छगू भास अफिसियल भास खः। जम्मु, काश्मीर प्रान्तय् काश्मीरि, उर्दु, व दोर्गी भासत अफिसियल खः। भारतय् हिन्दि भासयात अफिसियल भासयाना याना मेमेगु भारतया माँभासतेतः अपमान यागुलिं भारतय् भासया संघर्षत जुइगु जू। हिन्दि भासयातः अफिसियल भास यात धकाः तामिलनादु प्रान्तय् दकले न्हापां तःधंगु संघर्ष जुल। अथेहे महाराष्ट्र व कर्नाटक प्रान्तय् उमिसं थःगु प्रान्तया दक्व शिक्षण संस्थाय् स्थानीया भास अनिवार्य याना बिल। थन नं स्वयादिसँ। http://en/wikipedia.org/wiki/Indian_languages भास धइगु धर्म थेंतुँ गुगुं तधं व चिधं मखु , चाहे व भाय् इंग्लिश जुइमा। खस भास हे छाय् मजुइमा। नेपाल भास हे छाय् मजुइमा सुनानं सुयातँ च्वये ब्वनेगु बाय् गन ज्याकुथिइ छयलेगु भाय् धकाः राज्यं ल्यया बिइगु प्राकृतिक मखु। ई कथं सकतां हिला वनी। भासनं अथेहे खः। थउँ इंग्लिशया थासय् कन्हे मेःगु भास वइ। थउँ खस भासया थासे कन्हे मेगु भास वइ। जुयेमाःगु थुइके माःगु थुलि खःकि भाय् थःथःगु नुगलं ल्ययेगु खः राज्यं ल्यया बिइगु मखु।

ल्यूखँ
न्हूगु नेपाले, राज्यं नेपाःया सकल जातजातिँ ल्हाइगु भासयातः उतिग्यंक मू बिये फयेकेमाः। गुगुंनं भासयातः राज्यं सरकारी कामकाजया भाय् धकाः उच्च थाय् बिया मेमेगु जातजातिया भासयातः क्वह्यँ तायेकेगु ज्या याये मज्यू। गथे राज्यया धर्म धैगु दै मखु अथेहे राज्यं ल्हाइगु भाय् धैगु नं दइमखु। ई कथं थःथगु संघय् थःत माःगु भाय् छ्यला वनी, सयेका वनी, संघं निति नियम दयेका वनी। थुकथं गुगुनं कथं दयेका तःगु असमानताया चिं हुया छ्वये फूसा नेपाःया भास नीतिं संसारया मेमेगु देसयातनं दसु जुया बिइ फइ।
—————————————————————————-
झी द नेवाः ब्लग झी सकसिगु मंका ब्लग खः। छिगु च्वसू, चिनाखँ, विचाः वा बुखँनँ दुथ्याके ज्यू। भास शुद्धकथँ च्वयादिसे, खँग्व ५०० सिबे म्हो याना च्वया हइदिल धाःसा आपासिनँनं ब्वनि। अले सम्पादन यायेतः काइगु ईनं म्हो जुइ। – झी द नेवाः
—————————————————————————-
छिगु कमेन्ट् च्वयेतः थन क्वसँया “Comments” तियादिसँ।